Charles Darwin üretken bir yazardı, bilimsel ve biyografik içerikli olmak üzere 23 kitap kaleme aldı. En ünlü eserleri “Beagle’ın Yolculuğu” (1839), “Türlerin Kökeni” (1859) ve “İnsan’ın Soyu”’dur (1871). Yaşamı süresince 150’yi aşkın makale yazmış, yaklaşık 2000 kişiyle mektuplaşmıştır. Bunların yanı sıra günümüzde ilgilenenlerin erişimine sunulmaya başlayan bir dizi ders notu ve kişisel belge de bırakmıştır.
BEAGLE'IN YOLCULUĞUBeagle’ın Yolculuğu, Darwin’in HMS Beagle gemisiyle çıktığı seferde edindiği tecrübelere ilişkin raporlarına verilen isimdir. İlk başta Günce ve Yorumlar başlığı adı altında yayımlanan kitap, geminin dünya çevresindeki seferine dair bir rapor olarak hazırlanan dört kitaplık bir dizinin üçüncü kitabıydı. HMS Beagle’ın Kaptanı Fitzroy dizide yer alan diğer üç kitabı kaleme alıyor veya yayına hazırlıyor, Darwin’den de yolculuk sırasında doğa tarihine dair edindiği gözlemleri kaleme alarak katkıda bulunmasını istiyordu.
Kitap ayrıca Darwin’in yayına hazırlanmış günlüklerini ve beş yıl süren araştırma amaçlı yolculuğunda kaleme aldığı hayvanbilim, yerbilim ve antropoloji (insanbilime) alanlarını kapsayan bilimsel notlarını içerecek biçimde Araştırmalar Güncesi başlığı altında da yayınlandı. Bu eserin yayınlanmasıyla Darwin kamuya mal olan ünlü bir kişilik konumuna geliyor ve bilimsel çevrelerde kabul görüyordu.
TÜRLERİN KÖKENİ ÜZERİNE
Kitap ayrıca Darwin’in yayına hazırlanmış günlüklerini ve beş yıl süren araştırma amaçlı yolculuğunda kaleme aldığı hayvanbilim, yerbilim ve antropoloji (insanbilime) alanlarını kapsayan bilimsel notlarını içerecek biçimde Araştırmalar Güncesi başlığı altında da yayınlandı. Bu eserin yayınlanmasıyla Darwin kamuya mal olan ünlü bir kişilik konumuna geliyor ve bilimsel çevrelerde kabul görüyordu.
TÜRLERİN KÖKENİ ÜZERİNE
Darwin’in belki de en ünlü eseri olan Türlerin Kökeni Üzerine oldukça önemli bir bilimsel metindir. Bu kitap ilk yayınlanması sonrasında Darwin’e şöhret getirmediyse de, zamanla bilim tarihinin en etkili kitaplarından biri konumuna yükselmiştir. Kitaba atfedilen önem dolayısıyla, Türlerin Kökeni Üzerine’ninaslında evrim konusunda yazılan ilk kitap olmadığını öğrenmek bazıları için şaşırtıcı olabilmektedir. Darwin’in çalışmalarını önemli kılan başlıca özellik, araştırmalarında detaya önem vermesi ve geniş bir konu yelpazesini kapsamasıdır. Evrim konusunda varsayımlar içeren daha eski yayınların noksan tarafıysa ya evrim sürecini izah edebilecek bir mekanizma sunamıyordu ya da bu süreci doğrulayacak ikna edici delillerden yoksundu.
Türlerin Kökeni Üzerine, 1859 yılında ilk defa yayınlanmasının ardından Darwin hâlen hayattayken beş defa daha yayınlandı (1860, 1861, 1866, 1869 ve 1872). Kitabın 1859’da yayınlanan ilk bakısında “doğal seçilim Aracılığıyla Türlerin Kökeni Üzerine” veya “Yaşam Mücadelesinde Doğal Seçilim veya Avantajlı Irkların Muhafazası Yoluyla Türlerin Kökeni Üzerine”başlıkları kullanılıyordu. Bu başlıkların uzun olmaları dolayısıyla kitap genellikle Türlerin Kökeni Üzerine adıyla anılır. 1872’de yayınlanan 6.ıncı baskıdaysa başlıktaki “Üzerine” kelimesi atılıyor ve metinde ilk defa “evrim” kelimesine yer veriliyordu; gerçi ilk baskıda “evrimleşmiş” kelimesi bir defa geçer (kitapta yer alan son kelime olarak).
Darwin’in HMS Beagle ile çıktığı seferin neredeyse yirmi yıl sonrasında yayınlanan Türlerin Kökeni Üzerine, gemi yolculuğu sırasında oluşmaya başlayan ve takip eden yirmi yıl içinde gelişen kuramı barındırır. Kitap, evrim kuramının belirli kısımlarının daha ayrıntılı biçimde incelendiği çalışmalar için kaynak teşkil eden bir özet niteliğindedir. İlk basıldığında hem sıradan okuyucuların hem de bilimsel çevrelerin ilgisini çeken kitap o gün bugündür hâlen her düzeyde tartışma ve münazara konusu edilmektedir. Darwin’in geliştirmesinden beri evrim kuramının kendisi de bir nevi evrim geçirmiştir; ama Türlerin Kökeni Üzerine hâlen bilimsel düşüncenin gelişimi bağlamında kilometre taşı niteliğindedir. Darwin’in doğal seçilim aracılığıyla evrim kuramı da evrim kuramının köşe taşı olmaya devam etmektedir.
Türlerin Kökeni Üzerine, 1859 yılında ilk defa yayınlanmasının ardından Darwin hâlen hayattayken beş defa daha yayınlandı (1860, 1861, 1866, 1869 ve 1872). Kitabın 1859’da yayınlanan ilk bakısında “doğal seçilim Aracılığıyla Türlerin Kökeni Üzerine” veya “Yaşam Mücadelesinde Doğal Seçilim veya Avantajlı Irkların Muhafazası Yoluyla Türlerin Kökeni Üzerine”başlıkları kullanılıyordu. Bu başlıkların uzun olmaları dolayısıyla kitap genellikle Türlerin Kökeni Üzerine adıyla anılır. 1872’de yayınlanan 6.ıncı baskıdaysa başlıktaki “Üzerine” kelimesi atılıyor ve metinde ilk defa “evrim” kelimesine yer veriliyordu; gerçi ilk baskıda “evrimleşmiş” kelimesi bir defa geçer (kitapta yer alan son kelime olarak).
Darwin’in HMS Beagle ile çıktığı seferin neredeyse yirmi yıl sonrasında yayınlanan Türlerin Kökeni Üzerine, gemi yolculuğu sırasında oluşmaya başlayan ve takip eden yirmi yıl içinde gelişen kuramı barındırır. Kitap, evrim kuramının belirli kısımlarının daha ayrıntılı biçimde incelendiği çalışmalar için kaynak teşkil eden bir özet niteliğindedir. İlk basıldığında hem sıradan okuyucuların hem de bilimsel çevrelerin ilgisini çeken kitap o gün bugündür hâlen her düzeyde tartışma ve münazara konusu edilmektedir. Darwin’in geliştirmesinden beri evrim kuramının kendisi de bir nevi evrim geçirmiştir; ama Türlerin Kökeni Üzerine hâlen bilimsel düşüncenin gelişimi bağlamında kilometre taşı niteliğindedir. Darwin’in doğal seçilim aracılığıyla evrim kuramı da evrim kuramının köşe taşı olmaya devam etmektedir.
İNSAN'IN SOYUİnsan Soyunun Türemesi ve Cinsiyete Bağlı Ayıklanma (1871)Darwin’in evrim kuramı üzerine yazdığı ikinci büyük kitaptı. “Türlerin Kökeni” gibi bu kitabın da başlığı kolaylık sağlamak için kısaltıldı, İnsan’ın Soyu biçimini alıdı. Darwin’in bu eserindeki başlıca hedefleri evrim kuramının insanın evrimini izah etmede nasıl kullanılabileceğini özetlemek ve cinsiyete bağlı ayıklanma kuramını ayrıntılı biçimde açıklamaktı. Kitapta evrimsel psikoloji, evrimsel etik, insan ırkları arasındaki farklılıklar, insanlarda cinsiyetler arası farklılıklar ve evrim kuramının toplum bağlamında ne ifade ettiği gibi bir dizi ilgili konuya değinilir.
İnsan’ın Soyu Darwin’in “evrim” kelimesini içeren ilk kitabıydı, ancak ilk baskıda değil ikinci baskıda girdi kitaba bu kelime (daha sonraları Türlerin Kökeni’nin altıncı veson baskısına [1892] da eklendi “evrim” kelimesi).
DARWIN'İ OKUMAK
Charles Darwin’in ilk yazılı eserleri büyük ölçüde bilimsel verilerin sunumu niteliğindeydi. Daha sonraki yıllardaysa eserlerinde bilimsel çalışmalarına getirdiği kuramsal yorumlamalara da yer vermeye başladı. Darwin’in en meşhur çalışmaları çok sayıda konuyu kapsamlı biçimde ele aldığı kitaplarıdır. Ancak belirli konulara odaklandığı çok sayıda makalesi ve yayınları da olmuştur; “Sarmaşık Bitkilerin Devinim ve İşleyişleri” (1865) ve “Solucanların Etkisiyle Bitkiler için Elverişli Gübreli Toprağın Oluşumu” (1881) gibi. Darwin’in yazılı eserleri kariyeri süresince ilgi alanının zamanla önce yerbilimden hayvanbilime, sonra da bitkibilime doğru kayışını belgelerler.
2002 yılından bu yana Darwin’in çalışmaları İnternet aracılığıyla çok daha erişilebilir hale gelmiştir. Cambridge Üniversitesi çatısı altında örgütlenen ve Charles Darwin’in bilinen tüm eserlerini internette serbest erişime sunmayı hedefleyen iki girişim söz konusudur. Bunlardan ilki Darwin’in hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış bilimsel çalışmalarına yer verilen Darwin Online sitesidir. Bu sitede her eserin en az bir kopyası mevcuttur; ayrıca mümkün olduğunca eserlerin sonraki baskıları da sunulmuştur. Sitede metin arama seçeneği yanı sıra, orijinal metinlerin dijital kopyaları ve bazı eserlerin tercümeleri de sunulmuştur. Bu projeyi önemli kılan, Darwin’in verimli kariyeri boyunca kaleme aldığı çokça eseri kitlelere ulaştırıyor olmasıdır. Sitede sunulan eserlerin birçoğu, çok az basılmış olmaları veya görece gizli kalmış eserler olmaları dolayısıyla kolay kolay erişilemeyen eserlerdir.
Kaynak
Darwin-200.üncü Doğum Yıldönümü Konferansı (1809-1859) 2009
http://darwin200istanbul.org
0 YORUMUNUZ İÇİN TIKLAYIN:
Yorum Gönder
YORUMLARINIZ İÇİN BİRKAÇ RİCA..
* Lütfen yorumlarınız fikir alış verişi ve paylaşım temelli olsun
* Yazılan yazılar ve yorumlar kendi fikirlerinize uygun olmayan düşünceleri ifade ediyor olabilir, olması çok doğaldır (yorumlar zaten bunun için vardır), ancak bu durumun kimseye kişilik haklarına saldırı, nefret uyandırma veya etiketleme yapma hakkını vermediğini lütfen unutmayınız.
* Düşüncelerinizi ifade ederken, lütfen düzgün bir Türkçe ile ve nezaket çerçevesinde kalınız.
Yorumlarınızda lütfen kendinizi tanıtmaktan çekinmeyiniz, ancak adres, telefon gibi özel bilgilerinizi de yazmayınız.
* Son olarak, blog sahibi yorumları yayınlamama hakkını saklı tutuğunu lütfen anımsayınız.