Üniversitelerde öğretim üyeleri öğrencilerini ne kadar etkileyebilir?
Charles başlangıçta babası gibi tıp mesleğini seçmiş olmasına rağmen, Edinburg’da kan görmeye tahammül edemediği için tıp öğrenimini yarıda bırakmıştı. Gerçi daha sonraları vücut kısımlarını anatomi kurallarına uygun olarak parçalara ayırma işlemini öğrenemediği için yarım bıraktığına üzülmüştü. Ancak bu sıralarda doğa bilimleri ve tarihi ile uğraşan Plinius Derneğine (Plinian Society) üye olmuş hocası Robert E. Grant’ten Lamark’ın evrim teorisini öğrenmiş ve deniz canlılarını inceleyerek farklı türlerde aynı temel yapıya sahip organlarının olduğunu gözlemlemişti. Yine bir başka hocası Robert Jameson'dan da jeoloji ve bitkilerin sınıflandırılması üzerine dersler alarak, doğa tarihine büyük ilgi duyan Edinburgh Kraliyet Müzesi'nin müdürü ile tanıştı. Tıp öğrenimini yarıda bırakmasının ardından Cambridge’te teoloji okuyan Charles’ın bilimsel hayatını etkileyen en önemli kişilerden biri herhalde Profesör Henslow’dur.
Cambridge’de Botanik Profesörü olan J. Stevens Henslow (1796-1861) ki aynı zamanda rahiptir, Darwin’in zaten var olan botaniğe ilgisini teşvik ediyordu. Çocukluğundan beri var olan doğa sevgisi ile birlikte zamanın popüler hobilerinden olan avcılık, atçılığın yanında ciddi anlamda bir koleksiyonculuk tutkusuna sahipti. Profesyonellere taş çıkaracak bir çabayla böcek topluyordu. Profesör Henslow; onu Cuma sohbet toplantılarına davet ettiğinde, botanik yürüyüşlerinde yanına aldığında, hatta önceleri sevmediği jeolojiyi bile sevmeye ikna ettiğinde kuşkusuz rahip olmayı planlayan genç bir doğa bilimcisi yetiştirdiğinden hatta insanın kökenine ve yaradılışa ait fikirleri alt üst edebileceğinden habersizdi. Aynı şekilde, Charles, 1831 yılı Ağustosunda Profesör Henslow’dan beklemediği bir mektubu aldığında ise hiç kimsenin özellikle de kendisinin yaşayacağı olağanüstü deneyim ve gelecekten habersizdi.
Eylül 1831’de Donanma Bakanlığının dünya çevresinde uzun bir yolculuğa göndereceği HMS Beagle (aslında Donanma Bakanlığının aynı isimde 8 gemisi vardı ancak ikinci olan Darwin’in yolculuğunda kullanılan gemiydi) için doğa bilimci adaylarını önermekle görevli George Peacock’a (Cambridge’de Matematikçi ve Doğa Bilimci) Henslow tarafından Darwin önerilmişti ve Henslow ona görevi kabul etmesi konusunda ısrar ediyordu. Aslında Beagle’ın resmi doğa bilimcisi, asker-doktor-doğa bilimci olan Robert Mc Kormick varken neden Darwin’in seçildiği ayrı bir konu olmasına rağmen temel olarak aristokrat bir beyefendi olan kaptan masasını ancak kendi gibi bir beyefendi ile paylaşabilirdi. Darwin’in kefili Henslow durumu iyice kavramıştı. Darwin’e şunları yazdı (anladığım kadarıyla) Kaptan Fitzroy bir koleksiyoncudan çok kendine bir yol arkadaşı arıyor”. Ayrıca kaptana göre bu yolculuk yaradılış kuramını kanıtlamak için iyi bir fırsattı ve Darwin bu konuda en iyi tercih olmalıydı. (Hayatının sonu çok trajik olan kaptan 59 yaşında yaşamını intihar ederek noktaladı ki; bunu da ayrı bir yazıda paylaşacağım.)
Charles, yolculuğu boyunca düzenli olarak Henslow’la mektuplaştı ve topladığı örnekleri Cambridge’e gönderdi. Beş yıl süren bu serüvenin sonunda 2 Ekim 1836’da geri döndüklerinden itibaren ilk iki yıl çok yoğun bir tempoda geçti. Hendslow’un da desteği ile zooloji çalışmaları ile ilgili 5 ciltlik kitap, bir günlük, makaleler ve bir sürü örneğin sınıflandırılması ile geçen zaman.
1846’da artık Beagle ile ilgili çalışmalarının bittiğini düşünen Charles, Henslow’a “Beagle ile ilgili çalışmaların bitmesinden mutluluk duyduğunu, dönmesinin üstünden 10 yıl geçmesinin ise çalışmaların tamamlanmasının gözlemle geçen sürenin iki katını alacağı yönündeki öngörüsünün doğrulandığını” yazdı. 1959 yılında Türlerin Kökenin yayınladığı gün 1250 nüshalık ilk baskı aynı gün tükendi.
1860 yılında Darwin’in Türlerin Kökeni kitabı üçüncü baskıyı yaptığında din adamları Charles’ın bulguları ile artık savaşmak konusunda kesin karar vermişlerdi ve savaş alanı olarak aynı yılın haziran ayında Oxford’da yapılacak British Associaton toplantısını seçmişlerdi. Bu toplantı din ve bilim adamlarının en büyük öncü ve destekçilerinin türlerin kökenini tartışacağı müthiş bir toplantı olacaktı. Darwin hastalığı nedeniyle toplantıya katılamadı ancak T.H. Huxley ve botanikçi Hooker gibi iki ateşli destekçi toplantıdaydı. Hocası Profesör Henslow ise toplantı başkanı idi.
Her ne kadar Charles gibi bir kuram geliştiremesem de; bende kendi adıma nitelikli ve çok iyi donanımlı olan hocalarımla çalışmaktan çok mutlu oluyor ve onur duyuyorum. Bu aşamaya gelmemde katkılarından dolayı hepsine ayrı ayrı teşekkür ediyorum.
Kaynaklar
Gould, J.S. 2005. Darwin ve sonrası, Doğa Tarihi Üzerine Düşünceler. TUBİTAK Popüler Bilim Kitaplığı 125, Ankara.
Desmond, A., Moore, J. 1991. Darwin, London: Michael Joseph, Penguin Group, ISBN 0-7181-3430-3
Colledge, J. J.; Warlow, Ben (2006) [1969]. Ships of the Royal Navy: the complete record of all fighting ships of the Royal Navy (Rev. ed.). London: Chatham. ISBN 9781861762818.
David K., Gina M., John P., Whitehorn, M. What Henslow taught Darwin. Nature 436, 643-645 (4 August 2005) doi:10.1038/436643a; Published online 3 August 2005
Charles başlangıçta babası gibi tıp mesleğini seçmiş olmasına rağmen, Edinburg’da kan görmeye tahammül edemediği için tıp öğrenimini yarıda bırakmıştı. Gerçi daha sonraları vücut kısımlarını anatomi kurallarına uygun olarak parçalara ayırma işlemini öğrenemediği için yarım bıraktığına üzülmüştü. Ancak bu sıralarda doğa bilimleri ve tarihi ile uğraşan Plinius Derneğine (Plinian Society) üye olmuş hocası Robert E. Grant’ten Lamark’ın evrim teorisini öğrenmiş ve deniz canlılarını inceleyerek farklı türlerde aynı temel yapıya sahip organlarının olduğunu gözlemlemişti. Yine bir başka hocası Robert Jameson'dan da jeoloji ve bitkilerin sınıflandırılması üzerine dersler alarak, doğa tarihine büyük ilgi duyan Edinburgh Kraliyet Müzesi'nin müdürü ile tanıştı. Tıp öğrenimini yarıda bırakmasının ardından Cambridge’te teoloji okuyan Charles’ın bilimsel hayatını etkileyen en önemli kişilerden biri herhalde Profesör Henslow’dur.
Cambridge’de Botanik Profesörü olan J. Stevens Henslow (1796-1861) ki aynı zamanda rahiptir, Darwin’in zaten var olan botaniğe ilgisini teşvik ediyordu. Çocukluğundan beri var olan doğa sevgisi ile birlikte zamanın popüler hobilerinden olan avcılık, atçılığın yanında ciddi anlamda bir koleksiyonculuk tutkusuna sahipti. Profesyonellere taş çıkaracak bir çabayla böcek topluyordu. Profesör Henslow; onu Cuma sohbet toplantılarına davet ettiğinde, botanik yürüyüşlerinde yanına aldığında, hatta önceleri sevmediği jeolojiyi bile sevmeye ikna ettiğinde kuşkusuz rahip olmayı planlayan genç bir doğa bilimcisi yetiştirdiğinden hatta insanın kökenine ve yaradılışa ait fikirleri alt üst edebileceğinden habersizdi. Aynı şekilde, Charles, 1831 yılı Ağustosunda Profesör Henslow’dan beklemediği bir mektubu aldığında ise hiç kimsenin özellikle de kendisinin yaşayacağı olağanüstü deneyim ve gelecekten habersizdi.
Eylül 1831’de Donanma Bakanlığının dünya çevresinde uzun bir yolculuğa göndereceği HMS Beagle (aslında Donanma Bakanlığının aynı isimde 8 gemisi vardı ancak ikinci olan Darwin’in yolculuğunda kullanılan gemiydi) için doğa bilimci adaylarını önermekle görevli George Peacock’a (Cambridge’de Matematikçi ve Doğa Bilimci) Henslow tarafından Darwin önerilmişti ve Henslow ona görevi kabul etmesi konusunda ısrar ediyordu. Aslında Beagle’ın resmi doğa bilimcisi, asker-doktor-doğa bilimci olan Robert Mc Kormick varken neden Darwin’in seçildiği ayrı bir konu olmasına rağmen temel olarak aristokrat bir beyefendi olan kaptan masasını ancak kendi gibi bir beyefendi ile paylaşabilirdi. Darwin’in kefili Henslow durumu iyice kavramıştı. Darwin’e şunları yazdı (anladığım kadarıyla) Kaptan Fitzroy bir koleksiyoncudan çok kendine bir yol arkadaşı arıyor”. Ayrıca kaptana göre bu yolculuk yaradılış kuramını kanıtlamak için iyi bir fırsattı ve Darwin bu konuda en iyi tercih olmalıydı. (Hayatının sonu çok trajik olan kaptan 59 yaşında yaşamını intihar ederek noktaladı ki; bunu da ayrı bir yazıda paylaşacağım.)
Charles, yolculuğu boyunca düzenli olarak Henslow’la mektuplaştı ve topladığı örnekleri Cambridge’e gönderdi. Beş yıl süren bu serüvenin sonunda 2 Ekim 1836’da geri döndüklerinden itibaren ilk iki yıl çok yoğun bir tempoda geçti. Hendslow’un da desteği ile zooloji çalışmaları ile ilgili 5 ciltlik kitap, bir günlük, makaleler ve bir sürü örneğin sınıflandırılması ile geçen zaman.
1846’da artık Beagle ile ilgili çalışmalarının bittiğini düşünen Charles, Henslow’a “Beagle ile ilgili çalışmaların bitmesinden mutluluk duyduğunu, dönmesinin üstünden 10 yıl geçmesinin ise çalışmaların tamamlanmasının gözlemle geçen sürenin iki katını alacağı yönündeki öngörüsünün doğrulandığını” yazdı. 1959 yılında Türlerin Kökenin yayınladığı gün 1250 nüshalık ilk baskı aynı gün tükendi.
1860 yılında Darwin’in Türlerin Kökeni kitabı üçüncü baskıyı yaptığında din adamları Charles’ın bulguları ile artık savaşmak konusunda kesin karar vermişlerdi ve savaş alanı olarak aynı yılın haziran ayında Oxford’da yapılacak British Associaton toplantısını seçmişlerdi. Bu toplantı din ve bilim adamlarının en büyük öncü ve destekçilerinin türlerin kökenini tartışacağı müthiş bir toplantı olacaktı. Darwin hastalığı nedeniyle toplantıya katılamadı ancak T.H. Huxley ve botanikçi Hooker gibi iki ateşli destekçi toplantıdaydı. Hocası Profesör Henslow ise toplantı başkanı idi.
Her ne kadar Charles gibi bir kuram geliştiremesem de; bende kendi adıma nitelikli ve çok iyi donanımlı olan hocalarımla çalışmaktan çok mutlu oluyor ve onur duyuyorum. Bu aşamaya gelmemde katkılarından dolayı hepsine ayrı ayrı teşekkür ediyorum.
Kaynaklar
Gould, J.S. 2005. Darwin ve sonrası, Doğa Tarihi Üzerine Düşünceler. TUBİTAK Popüler Bilim Kitaplığı 125, Ankara.
Desmond, A., Moore, J. 1991. Darwin, London: Michael Joseph, Penguin Group, ISBN 0-7181-3430-3
Colledge, J. J.; Warlow, Ben (2006) [1969]. Ships of the Royal Navy: the complete record of all fighting ships of the Royal Navy (Rev. ed.). London: Chatham. ISBN 9781861762818.
David K., Gina M., John P., Whitehorn, M. What Henslow taught Darwin. Nature 436, 643-645 (4 August 2005) doi:10.1038/436643a; Published online 3 August 2005
0 YORUMUNUZ İÇİN TIKLAYIN:
Yorum Gönder
YORUMLARINIZ İÇİN BİRKAÇ RİCA..
* Lütfen yorumlarınız fikir alış verişi ve paylaşım temelli olsun
* Yazılan yazılar ve yorumlar kendi fikirlerinize uygun olmayan düşünceleri ifade ediyor olabilir, olması çok doğaldır (yorumlar zaten bunun için vardır), ancak bu durumun kimseye kişilik haklarına saldırı, nefret uyandırma veya etiketleme yapma hakkını vermediğini lütfen unutmayınız.
* Düşüncelerinizi ifade ederken, lütfen düzgün bir Türkçe ile ve nezaket çerçevesinde kalınız.
Yorumlarınızda lütfen kendinizi tanıtmaktan çekinmeyiniz, ancak adres, telefon gibi özel bilgilerinizi de yazmayınız.
* Son olarak, blog sahibi yorumları yayınlamama hakkını saklı tutuğunu lütfen anımsayınız.